23 лютага 1942 года ён прыняў партызанскую прысягу. Баранаў Мікалай Іванавіч

У музеі завяршаецца выставачны міні-праект да Дня памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў і Дня абаронцаў Айчыны «Пакідаючы ў памяці знак...». Экспазіцыя якога прысвечаная, ураджэнцам Лоева і Лоеўскага раёна, узнагароджаным ордэнамі Чырвонай Зоркі. Гэтая публікацыя прысвечаная Баранаву Мікалаю Іванавічу, удзельніку партызанскага руху. 

Сёння хочацца ўспомніць аб адным з удзельнікаў партызанскага руху на Лоеўшчыне Мікалаю Іванавічу Баранаве дакументы якога дэманструюцца на выставе.

У снежні 1941 года Мікалай Іванавіч стаў партызанам Лоеўскага атрада “За Радзіму!”, ваяваў у яго складзе, а пасля вызвалення раёна, працягнуў свой баявы шлях на франтах Вялікай Айчыннай вайны. Сям'я М.І. Баранава з'яўлялася адной з тых партызанскіх сем'яў, якім давялося многае зведаць падчас акупацыі, чые жыцці падвяргаліся пастаяннай небяспекі. Бо менавіта супраць партызан і членаў іх сем'яў быў накіраваны тэрор гітлераўцаў і іх пасобнікаў. Вялікая Айчынная вайна, на жаль, пакінула нам памяць аб тым, што многія партызанскія сем'і былі расстраляныя і закатаваныя фашыстамі.

Маці Мікалая Баранава — Таццяна Аляксееўна была сувязной Лоеўскага атрада. Сям'я Баранавых жыла ў в. Суткова. Іх дом стаяў на ўскраіне вёскі, і туды часта заходзілі партызаны. Здраднікі данеслі, і Таццяну Аляксееўну схапілі і кінулі ў турму ў Лоеве. Трымалі яе там каля месяца, пагражалі расстраляць. Добра, што бацька жанчыны яшчэ да вайны быў знаёмы з Лоеўскім бургамістрам. Той абяцаў за добрае ўзнагароджанне адпусціць дачку. Абяцанне сваё бургамістр выканаў: ноччу арыштаваная была адпушчаная. Таццяна прыбегла ў Суткоў, дзе ў свёкра знаходзілася яе трохгадовая дачка Ліля. Забрала дзяўчынку і пабегла з ёю да сястры мужа, якая жыла ў гэтай жа вёсцы з просьбай прытуліць Лілю на час. Прыняць малую адмовіліся.

Змучаная жанчына яшчэ нейкі час бегла з дзіцем па вёсцы, а затым, зусім знясілеўшы, вярнулася назад і ўпрасіла сястру мужа пакінуць дачку хоць бы на ноч, а сама сышла да партызанаў. Раніцай яе старэйшы сын Мікалай, герой публікацыі, забраў сястру і адвёў у вёску Васход да сястры маці, у якой было чацвёра сваіх дзяцей. Мікалай таксама пайшоў у атрад.

23 лютага 1942 года ён прыняў партызанскую прысягу. Нягледзячы на юнацкі ўзрост (нарадзіўся 12 жніўня 1927 г.), Мікалай Баранаў прымаў актыўны ўдзел у баявых аперацыях партызан, быў разведчыкам, сувязістам, неаднаразова хадзіў з таварышамі на заданні на чыгунку. Лілія Аляксееўна Гусінцава, тая самая маленькая сястрычка Ліля, успамінала аб адным эпізодзе з партызанскага жыцця брата. "...Аднойчы Мікалай разам з двума партызанамі пайшоў на чыгунку. Прыйшоўшы на месца, ён стаў усталёўваць тол на чыгуначным палатне, а яго таварышы засталіся назіраць за мясцовасцю. Усталяваўшы выбухоўку, хлопец адкаціўся ад насыпу і стаў чакаць эшалона. Калі падышоў вагон, выбухоўка спрацавала, эшалон узляцеў у паветра. Мікалай вярнуўся на тое месца, дзе пакінуў сваіх таварышаў, але іх там ужо не аказалася. Ён не ведаў добра дарогі ў атрад і заблудзіўся. Доўга блукаў па лесе і выйшаў у размяшчэнне Гомельскага партызанскага злучэння да Ілі Паўлавіча Кожара. Распавёў, як усё было. Там ужо ведалі аб дыверсіі на чыгунцы. І. П. Кажар пахваліў юнака, уручыў яму імянны аўтамат і, звязаўшыся па рацыі з камандзірам Сіняковым, адправіў хлопца з суправаджаючымі ў атрад "За Радзіму!". За паспяховае выкананне баявога задання па падрыве варожага эшалона М. Баранаў быў прадстаўлены да баявой узнагароды".

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 15 жніўня 1944 г. партызан Баранаў М.І. узнагароджаны ордэнам Славы III ступені. Ва ўзнагародным лісце, падпісаным начальнікам Беларускага штаба партызанскага руху Калініным, пазначанае: «На баявым рахунку мае 2 узарваныя аўтамашыны з боепрыпасамі, знішчана 10 000 метраў тэлефонна-тэлеграфнай сувязі. Тав. Баранаў дастойны ўрадавай узнагароды ордэна Славы III ступені».

На выставе можна ўбачыць памутнелую ад часу фотакартку 1943 года, на якой чацвёра маладых людзей са зброяй у руках пазіруюць на камеру. На фатаграфіі засяроджаныя асобы маладых людзей, якія рызыкавалі, аказваліся ў складаных жыццёвых сітуацыях, стаялі перад выбарам, на фатаграфіі асобы чатырох мужчын, сярод якіх 16-гадовы Мікалай Баранаў.

Мікалай Баранаў заставаўся ў брыгадзе "За Радзіму!" да вызвалення раёна. Па ўспамінах баявых таварышаў, ён адрозніваўся адвагай і адвагай, камандаванне даручала Мікалаю важныя заданні, ведаючы, што ён справіцца, не падвядзе.

Выдатную характарыстыку даў Мікалаю Баранаву начальнік штаба Гомельскага партызанскага злучэння палкоўнік Е.Барыкін “Праявіў сябе як смелы і адважны партызан. Вёў дакладную і акуратную разведку, удзельнічаў ва ўсіх баях па разгроме нямецка-фашысцкіх гарнізонаў і паліцэйскіх участкаў Лоева, Рудня Марыманава, Ручаёўкі і інш. Годны ўзнагароджання медалём «Партызан Айчыннай вайны I ст.».

Маці Мікалая Баранава, Таццяна Аляксееўна, таксама ўвесь час была ў атрадзе, рыхтавала ежу, выконвала розныя даручэнні, даглядала параненых. За сваю дзейнасць у партызанскім атрадзе яна была ўзнагароджаная медалём "За адвагу". Увесь гэты час жанчына жыла ў пастаяннай трывозе за сваю маленькую дачку Лілю. Пасля таго як немцы спалілі вёску Васход, дзяўчынку забралі родзічы. У дзеда Андрэя і бабкі Дар'і яна і жыла да вызвалення раёна. Яны яе пастаянна хавалі. Як кажа Лілія Аляксееўна, дзякуючы ім, яна засталася жывая, дзяўчынка вельмі нацярпелася за гэты цяжкі час. Жыла ў страху, стала баяцца людзей. Калі ў хату заходзіў хто-небудзь чужы, хавалася.

У канцы 1944 года Мікола прыняты на ваенную службу, курсант. Быў радавым, наводчыкам САУ. Пра тое, як ён ваяваў, сведчаць яго баявыя ўзнагароды: ордэн Чырвонай Зоркі, ордэн Айчыннай вайны 1-й арт., ордэн Славы III-й арт., медалі «За баявыя заслугі», «Партызану Айчыннай вайны» 1-й арт.

М.І. Баранаў быў дэмабілізаваны ў верасні 1947 года. Некаторы час жыў у Гомелі, працаваў сакратаром райкама камсамола. Затым надоўга з'ехаў на поўнач. Вярнуўшыся ў Лоеў, добрасумленна працаваў, меў шмат падзяк за добрую працу. У 1980 годзе Н. і. Баранава не стала.

У памяці блізкіх, усіх, хто ведаў яго, працаваў з ім, ён застаўся крыштальна сумленным, прыстойным чалавекам, якая захавала вернасць сваім ідэалам, жыццёвым прынцыпам.

 

Па матэрыялах “Ценою жизни приближали день победы” В.Анісавец, былога захавальніка фондаў музея бітвы за Днепр. "Серп і Молат" (2006 г .)